HDR formaten
Nu zou de situatie ideaal zijn wanneer we allemaal dezelfde HDR-standaard op de bron gebruiken, bijvoorbeeld een Ultra HD Blu-ray disc, en allemaal dezelfde HDR-ondersteuning op een televisie hebben zodat we allemaal alles perfect in HDR kunnen bekijken. Helaas is dit niet het geval. Er zijn namelijk verschillende HDR-standaarden, ontwikkeld door verschillende bedrijven en ondersteund door verschillende fabrikanten van televisies. Het wordt er hierdoor niet makkelijker op voor de consument, maar we helpen je op weg met een korte uitleg van de verschillende formaten. Er zijn momenteel vijf belangrijke HDR-formaten HDR10, HDR10+, HLG, Dolby Vision and Advanced HDR by Technicolor.
HDR10
De meestgebruikte en meestvoorkomende HDR-standaard op dit moment is HDR10. Dit is een open standaard die iedereen kan gebruiken en ook door de meeste fabrikanten van televisies ondersteund wordt. Ook beschikken de meeste UUHD Blu-ray discs met HDR over de HDR10-standaard, en zelfs Amazon en Netflix gebruiken deze standaard.
HDR10 moet voldoen aan verschillende vereisten om HDR10 genoemd te mogen worden, waaronder 4:2:0 colour sub-sampling, 10-bit bit diepte en het BT.2020 kleurbereik. HDR10 maakt gebruik van statische metadata, wat betekent dat de HDR-settings voor de gehele film of serie gelijk zijn en dus niet per scene of beeld te optimaliseren zijn. Hier komen we bij Dolby Vision en HDR10+ op terug.
Je kunt er vanuit gaan dat alle 4K-televisies die HDR-ondersteuning bieden ook ondersteuning voor HDR10 bieden. Hierop kun je dus nagenoeg alle UHD Blu-ray discs met HDR weergeven.
Dolby Vision
Dolby Vision is de HDR-standaard ontwikkeld door Dolby, bekend van de audiostandaarden. Dolby Vision is een gesloten standaard, wat betekent dat Dolby zelf de touwtjes in handen heeft wat betreft de ontwikkeling en implementatie. Ook moeten fabrikanten die de standaard op hun televisie willen integreren een licentievergoeding betalen en voldoen aan diverse eisen qua hardware. Dolby heeft zelf het proces van opname tot aan mastering van de Blu-ray disc in handen en kan daardoor naar eigen zeggen de maximale kwaliteit garanderen.
Het belangrijkste verschil tussen Dolby Vision en HDR10 is dat Dolby Vision gebruikmaakt van dynamische metadata. Dit betekent dat de settings per scene of zelfs frame aangepast en geoptimaliseerd kunnen worden. In theorie moet dit zorgen voor een subtieler en overall beter HDR-beeld.
Je kunt op een televisie ondersteuning voor zowel HDR10 als Dolby Vision tegenkomen, net als op een Ultra HD Blu-ray disc. Alleen Dolby Vision zien we niet terug op televisies; het is vaak een extraatje, naast HDR10. De twee formaten kunnen dus ook prima naast elkaar bestaan, al heb je voor Dolby Vision dus ook echt compatibele apparatuur en een disc met Dolby Vision-weergave nodig.
Both HDR10 and Dolby Vision can feature on the same TVs and discs, although Dolby isn’t yet as ubiquitous. Despicable Me and its sequel marked the first Ultra HD Blu-rays with Dolby Vision, while other new releases include mother!, IT, Spider-Man: Homecoming, Star Wars: The Last Jedi, The Matrix and more. Fabrikanten die Dolby Vision ondersteunen zijn onder andere LG en Sony.
HDR10+
En dan hebben we nog HDR10+, een relatief nieuwe standaard en enigszins de opvolger van HDR10. De standaard is ontwikkeld door Samsung, maar kan wel zonder betaalde licentie door andere partijen gebruikt worden. Onder andere Panasonic en Amazon hebben aangegeven ondersteuning voor de standaard te bieden.
Net als Dolby Vision is het belangrijkste voordeel van HDR10+ het gebruik van dynamische metadata. Het HDR-beeld kan per frame geoptimaliseerd worden, wat de algemene beeldkwaliteit verbetert en de weergave nog meer richting de realiteit trekt.
Alle vanaf 2017 gelanceerde Samsung 4K-televisies ondersteunen HDR10+, net als de Ultra HD Blu-ray spelers van het bedrijf. En aangezien HDR10+ de directe concurrent van Dolby Vision is zien we Dolby Vision niet op Samsung apparatuur terug. Panasonic doet dit wel; de nieuwste spelers van het bedrijf ondersteunen zowel Dolby Vision als HDR10+, en daarnaast natuurlijk HDR10. De televisies van Panasonic ondersteunen geen Dolby Vision. Philips heeft er in 2018 ook voor gekozen om Dolby Vision achterwege te laten en te kiezen voor HDR10+.
Op het gebied van content hebben verschillende filmstudio’s al aangegeven met HDR10+ aan de slag te willen gaan, waaronder 20th Century Fox en Warner Bros. De eerste films met HDR10+ worden in 2018 op de markt verwacht. Daarnaast heeft Amazon aangegeven HDR10+ te gaan ondersteunen binnen de Amazon Prime Video-dienst.
Hybrid Log Gamma (HLG)
Hybrid Log Gamma (HLG) is misschien niet de meest bekende maar wellicht wel de meest belangrijke HDR-standaard van allemaal, en wel om één belangrijke reden; het is de standaard die gebruikt wordt en zal worden voor tv-uitzendingen. Sterker nog; het WK voetbal 2018 was in Nederland al te zien in HLG HDR.
HLG is een resultaat van de samenwerking tussen de Britse BBC en het Japanse NHK, en is een alles-in-één oplossing voor toekomstige HDR tv-uitzendingen. Het grote voordeel van HLG is dat standard dynamic range en high dynamic range beelden in één feed samengevoegd worden, waardoor zowel kijkers met een SDR televisie als kijkers met een HDR televisie het optimale beeld voor hun toestel voorgeschoteld krijgen. Ook voor omroepen heeft dit een groot voordeel; het kost veel minder bandbreedte dan wanneer je twee aparte streams zou moeten doorgeven. Echter; net als HDR10 maakt HLG gebruik van statische metadata waardoor de HDR-weergave gelimiteerd is tot vooraf bepaalde parameters.
De verwachting is dat nagenoeg alle HDR-content die omroepen in de toekomst gaan uitzenden gebruikmaakt van het HLG-formaat. En gelukkig wordt dit formaat momenteel dan ook ondersteund door alle grote tv-fabrikanten, vanuit de doos of via een firmware-update. HLG kan ook gebruikt worden bij de bron; op een disc of binnen een streamingdienst. De BBC gebruikt het bijvoorbeeld voor de BBC iPlayer.
Technicolor Advanced HDR
De meest onbekende HDR-standaard uit het rijtje is Advanced HDR by Technicolor. Dit is een standaard die ontwikkeld is door LG en Technicolor en dus ook alleen op televisies van LG terug te vinden is. Net als bij de andere HDR-standaarden moet de content in deze standaard gemasterd zijn om het te kunnen weergeven. Daarbij moet de bron – de speler – de data ook kunnen begrijpen. Hoewel verschillende LG televisies Advanced HDR by Technicolor ondersteunen is er nog geen of nauwelijks content beschikbaar die ondersteuning biedt voor de standaard. Vooralsnog hoef je hier dus geen rekening mee te houden.
